Leśna apteczka: Czosnaczek pospolity

Czosnaczek występuje na obszarze Europy. Pospolity jest w całej Polsce z wyjątkiem gór gdzie króluje czosnek niedźwiedzi. Najczęściej rośnie w lasach liściastych, grądach, buczynach i łęgach, w zaroślach łęgowych i nadrzecznych, w starych parkach i rowach. Lubi gleby gliniasto-piaszczyste i żwirowe, wilgotne.
Czosnaczek jest rośliną dwuletnią. Ma korzeń palowy o barwie kremowej. W pierwszym roku wypuszcza rozetę liści blisko gruntu, która pozostaje zielona przez całą zimę. Wiosną drugiego roku wykształca łodygę (o wysokość 30-60 cm), jest prosto wzniesiona, gęsto ulistniona, kanciasta, w dolnej części owłosiona. Liście ma nagie, cienkie, o silnym zapachu czosnkowo cebulowym. Dolne liście są długoogonkowe, nerkowate, karbowano-ząbkowate, górne natomiast z krótszym ogonkiem jajowato-sercowate, zatokowo-ząbkowane.
Kwiaty ma małe, zebrane w grona, wyrastające z kątów najwyższych liści. Kwiaty mają cztery jasnozielone działki kielicha, cztery białe płatki korony, sześć pręcików (z których 4 są dłuższe) i słupek górny. Kwitnie w miesiącach kwiecień – czerwiec.
Owocem jest wzniesiona, równowąska, czterograniasta łuszczyna o długości 3-6 cm, osadzona na grubej szypułce. Nasiona są szorstkie, brunatne. Pojedyncza roślina może wydać setki nasion, które rozsiewają się na kilka metrów wokół. Po wydaniu nasion liście obumierają, a sucha łodyga z częścią owoców pozostaje jeszcze przez lato.
Głównymi składnikami czosnaczka pospolitego są garbniki, fitoncydy, glikozydy, enzymy, wapń, fosfor, żelazo, witamina C i olejek eteryczny. Czosnaczek ma działanie antyseptyczne, bakteriobójcze, odtruwające, przeciwpasożytnicze, przyśpieszające gojenie ran, rozkurczowe i wzmacniające.
Odwar z ziela używany jest w biegunkach, zaburzeniach przemiany materii, robaczycy jelitowej.
Okłady stosuje się w grzybicy skóry, owrzodzeniach, trudno gojących się ranach.
Tampony nasączone sokiem leczą żylaki odbytu, a wprowadzone do nosa tamują krwawienie.
Kąpiele z dodatkiem odwaru z ziela mają działanie antyseptyczne, gojące, pomagają w leczeniu zmian skórnych.
Jedzony na surowo wzbogaca organizm i pomaga przy infekcjach i nieżytach górnych dróg oddechowych.
Nalewkę z czosnaczku można wcierać w obolałe i reumatycznie zmienione miejsca.
LINK do filmu na YT: https://www.youtube.com/watch?v=j1oji6wwv_0
Bibliografia:
Górnicka J.: Apteka Natury, t 1-3, Warszawa 1991,1992, Comes.
Kuźniewski E., Pusiewicz J.: Przewodnik ziołolecznictwa ludowego. Warszawa - Wrocław 1984, PWN
Ożarowski A.: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Wyd. IV. Warszawa 1983, Watra
Poprzęcki W.: Ziołolecznictwo. Warszawa 1981 Maszynopis
Markuza-Boniecka B.: Zioła i przyprawy mojej kuchni. Warszawa 1978, Watra
