Wczesną wiosną zachwyćmy się korą, kłączem i korzeniem

Wczesna wiosna to czas pozyskania korzeni, kłączy i kory. Pod wpływem pytań kursantów popełniłam kilka słów na ten temat.

Kora powinna być zbierana w okresie, gdy pączki zaczynają pęcznieć, a kora odstaje od drewna. Pozyskuje się ją z młodych pędów:

wierzby purpurowej Salix purpurea i białej S. alba,
kaliny koralowej Viburnum opulus,
kasztanowca zwyczajnego Aesculus hippocastanum,
kruszyny pospolitej Frangula alnus,
jesionu wyniosłego Fraxinus excelsior,
dębu szypułkowego Quercus robur,
orzecha włoskiego Juglans regia.

Zbierana kora musi być czysta, gładka i błyszcząca. Pędy oczyszcza się z gałązek, wykonując poziome nacięcia wokół pędów w odstępach 20-30 cm. Po wykonaniu nacięcia pionowego - wzdłuż pędu - podważa się ją nożem i obłuskuje. Temperatura suszenia kory poszczególnych gatunków: dąb - 40-55°C, jesion i kasztanowiec - 35-50°C, wierzba - 60-80°C, kalina koralowa - 40°C. Korę kruszyny, by zachowała swoje właściwości, suszy się krótko (przez 2 godziny), ale w temperaturze 100°C. Dobrze wysuszona kora przy zgniataniu powinna łamać się z trzaskiem. Lekarstwa z kory wierzby mają działanie pomocnicze i lecznicze przy infekcjach bakteryjnych, nerwobólach, biegunkach. Kora jest idealnym środkiem przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwbólowym. Zewnętrznie pomaga przy alergiach skóry, świądzie, łuszczycy, pokrzywce i nadmiernej potliwości. STAN ZAPALNY BŁONY ŚLUZOWEJ Łyżeczkę kory pokruszonej, należy zalać wrzącą wodą. Podgrzewamy 10 minut. Odstawiamy na 20 minut pod przykryciem. Pijemy 2-3 razy dziennie po 1 szklance. ŚWIĄD, POKRZYWKA Do lnianego/ bawełnianego woreczka wsypujemy 2 łyżki kory, wkładamy do garnka/ menażki, zalewamy 0,5 litra wrzącej wody. Ogrzewamy 10 minut na małym ogniu. Po wystudzeniu robimy kompres na chore miejsce. POTLIWOŚĆ Garść liści szałwii lub bylicy, garść kwiatów rumianku, 3 łyżki pokruszonej kory zalewamy 4 litrami wrzącej wody. Podgrzewamy 15 minut. Odstawiamy na 20 minut. W takim odwarze należy się kąpać przez 15 minut lub w warunkach leśnych codziennie obmywać przy pomocy szmatki bawełnianej. Wiosna jest okresem zbioru korzeni:

mydlnicy lekarskiej Saponaria officinalis,
pokrzywy zwyczajnej Urtica dioica
kłączy perzu właściwego Agropyron repens,
kłączy i korzeni lubczyku ogrodowego Levisticum officinale,
kozłka lekarskiego Valeriana officinalis
arcydzięgla lekarskiego Angelica archangelica.

Zbiór kłączy i korzeni należy przeprowadzić jeszcze przed rozpoczęciem pełnej wegetacji roślin. Zawierają one wówczas najwięcej związków biologicznie czynnych. Po wykopaniu. należy je dokładnie oczyścić i szybko umyć, ale bez moczenia. Grubsze korzenie przed suszeniem kroi się wzdłuż na 2-4 części. Odpowiednia temperatura suszenia kłączy i korzeni dla poszczególnych gatunków i surowców:

korzeń mydlnicy - 40-50°C,
korzeń pokrzywy - 70°C,
kłącze perzu - 50-70°C,
kłącze i korzeń lubczyku - 35-50°C,
kłącze i korzeń arcydzięgla - 40-45°C.

Dobrze wysuszone kłącza i korzenie są twarde i łamią się z trzaskiem. Kłącze perzu zawiera witaminy A i B, działa moczopędnie, oczyszczająco, poprawia przemianę materii, wspomaga pracę wątroby, wspomaga gojenie ran, leczy zapalenia dróg moczowych, Sienniki wypchane perzem odpędzają pchły i inne robactwa. Z kłączy perzu robi się odżywczą mąkę, z której piecze się chleby.

Literatura:

Surowce spożywcze pochodzenia roślinnego. K. Świetlikowska, R. Kazimierczak, G. Wasiak-Zys
Fitoterapia i leki roślinne. Lamer - Zarawska E., Kowal - Gierczak B., Niedworok J. (red.)
Rośliny które zmieniły świat. J. Molenda